بیواستراتیگرافی، پالئواکولوژی و تفسیر شرایط محیطی نهشته های بختیاری در ناحیه شلمزار ( جنوب شهر کرد) با تاکید بر رسوبات دریایی

نهشته های بختیاری، به عنوان آخرین رسوبات حوضه فورلندی زاگرس، شامل توالی ضخیمی از انواع رخساره های کنگلومرایی بوده که بعضاً دارای میان لایه هایی از ماسه سنگ و ماداستون نیز می باشد. در مطالعاتی که اخیراً صورت گرفته است، وجود یک توالی و لایه های کربناته- سیلیسی آواری دانه ریز در بین سنگها و رسوبات آواری نهشته های بختیاری ، در زاگرس مرتفع به گزارش شده است. در این پژوهش، بررسی های صورت گرفته بر روی توالی مزبور در منطقه شلمزار در جنوب شهر کرد متمرکز شده اند که شامل مطالعات زیست چینه نگاری, زیست جغرافیای دیرینه، و تفسیر های رخساره ای و محیطی رسوبی می باشند. در برش شلمزار، نهشته های بختیاری به سه واحد کنگلومرایی bk-1 تا bk-3 تقسیم گردید که رخساره های پلاژیک آن در واحد bk-1 و رخساره های دریایی کم عمق تر و بنتیک، در واحد bk-2 شناسایی شدند. طبق گروه های فسیلی و رخساره های شناسایی شده در نهشته های بختیاری، محیط رسوبگذاری رسوبات دریایی کربناته- سیلیسی آواری مورد مطالعه، به صورت یک دلتای بادبزنی شکل یا دلتای دانه درشت بازسازی شده است که رسوبات آن در زیر محیط های پرودلتای گلی، پیشانی دلتای ماسه ای ، مات بار آواری نزدیک به منشاء و مصب رودخانه رسوب کرده اند. برای اولین بار، مجموعه ای از فرامینیفرها، مرجان های اسکلرکتینیا، شکم پایان و ماهی های استخوانی و غضروفی در این تحقیقات معرفی شدند. بر اساس شناسایی 5 جنس و 9 گونه از فرامینیفر های پلانکتیک و 56 جنس و گونه 47 از فرامینیفر های بنتیک، سن و زمان رسوبگذاری نهشته های دریایی مزبور (به استثنای قسمت های ابتدایی توالی ماداستونی پلاژیک در واحد bk-1 و بخشهایی از انتهای توالی دلتایی کربناته- سیلیسی آواری در واحد bk-2) ، بوردیگالین پیشین تعیین شده است. همچنین، طبق بررسی های دیرینه شناسی، 20 جنس و 8گونه از شکم پایان و 7 جنس و 7 گونه از کلنی های مرجان ها در توالی کربناته- سیلیسی آواری نهشته های بختیاری در برش مذکور شناسایی شدند. مطالعات فسیل شناسی همچنین حاکی از گروه های فسیلی متنوعی از ماهی های استخوانی و غضروفی در رخساره های کربناته- سیلیسی آواری مزبور می باشند. وجود رسوبات کربناته- سیلیسی آواری برجا در بین توالی ضخیم کنگلومرایی توالی یا نهشته های بختیاری، موید آخرین ارتباط دریایی زاگرس مرتفع با آبهای آزاد در بوردیگالین پیشین می باشد. با توجه به قرابت گونه های بنتیک کم عمق شناسایی شده در لایه های کربناته- سیلیسی آواری نهشته های بختیاری در برش شلمزار ، با فون های همزمان در نواحی تتیس مدیترانه ای، پاراتتیس و اندوپاسیفیک، یک پل ارتباطی فونی و گذرگاه آبی کم عمق، بین حوضه زاگرس و مناطق مزبور بازسازی گردید. بر اساس شباهت گونه های بنتیک شناسایی شده با فون های نواحی مزبور، به نظر می رسد که این مسیر آبی و تبادل فونی، بیشتر بین زاگرس و تتیس مدیترانه ای، پاراتیـس و تا حدودی اندوپاسیفیک برقرار بوده است تا سایر نقاط.